Hostis fraudulentus, seprens dirus, suggestor sceleris. The Opponents of Human Salvation in Adam’s of St Victor Sequences

Michał Ludewicz

doi:10.18290/rkult25161.6

Data publikacji : 2025-03-26

Tom 16 Nr 1 (2025)

Hostis fraudulentus, seprens dirus, suggestor sceleris. Przeciwnicy ludzkiego zbawienia w sekwencjach Adama ze św. Wiktora

Michał Ludewicz

https://orcid.org/0000-0002-9473-7745

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult25161.6

Abstrakt

Niniejszy artykuł stanowi próbę uchwycenia, w jaki sposób w sekwencjach ułożonych przez Adama ze św. Wiktora przedstawieni zostali przeciwnicy ludzkiego zbawienia. W poematach wiktoryńskiego twórcy odnaleźć można wzmianki na temat złych duchów. Autor nie zajmował się bliżej naturą tych bytów, jednak ich wspominanie stanowiło istotny element kompozycji treści wielu sekwencji. Poprzez wskazywanie, że człowiek po grzechu pierwszych rodziców łatwo doświadczał mocy zła, autor mógł wyraźniej ukazać moc Chrystusa, który pokonał diabła. W porównaniu z Synem Bożym diabeł i demony okazywali się ograniczonymi stworzeniami. Także święci mieli udział w Chrystusowym zwycięstwie. Fakt, że Syn Boży i Jego naśladowcy pokonali, zło dawał powód do chwalenia ich słowami sekwencji. Zarazem stanowił też dla chrześcijan nadzieję, że także i oni odniosą zwycięstwo nad wrogami zbawienia.

Słowa kluczowe:

Adam ze Świętego Wiktora, sekwencje, zło, diabeł, walka duchowa

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bartnik, Czesław S. Dogmatyka katolicka [Catholic Dogmatics], vol. 1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.

Fassler, Margot E. “Who was Adam of St Victor? The Evidence of the Sequence Manuscripts.” Journal of the American Musicological Society 37 (1984):233-269.

Kobielus, Stanisław. Bestiarium chrześcijańskie [Christian Bestiary]. Warszawa: Pax, 2002.

Konieczny, Mariusz. “Sekwencja [Sequence].” In Encyclopedia Katolicka, vol. 17, 1378.

Libowski, Łukasz. “Adam ze św. Wiktora, Egregius versificator [Adam of St Victor, A Magnificent Poet].” In Mądrość wiktorynów. Z kultury intelektualnej szkoły św. Wiktora, eds. Marcin Jan Janecki, Wanda Bajor, Dominique Poirel, and Łukasz Libowski (in print).

Ludewicz, Michał. “«Zazdrośnik ten bezustannie usiłuje szkodzić tym, którzy szukają Boga». Wpływ bytów demonicznych na losy jednostek i społeczności w Historiach Grzegorza z Tours [“The envious one relentlessly seeks to harm those who seek God.” The influence of demonic entities on the fate of individuals and communities in the Histories of Gregory of Tours].” Vox Patrum 75 (2020):299-316.

Ludewicz, Michał. “«Bóg wszechmogący chciał to pokazać dla poprawy żyjących». Wychowawcza funkcja przestróg przed wieczną śmiercią w IV księdze «Dialogów» Grzegorza Wielkiego [“God Almighty wanted to show this for the betterment of the living.” The educational function of warnings against eternal death in Book IV of the “Dialogues” of Gregory the Great].” In Motyw śmierci w dziełach kultury – ujęcie literaturoznawcze i kulturoznawcze, vol. 2, eds. Paulina Pomajda, and Joanna Jędrzejewska, 137-154. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Tygiel Sp. z o.o., 2022.

Manelli, Stefano M. All Generations shall call me blessed. Biblical Mariology, trans. Peter Damian Fehlner. New Bedford: Academy of the Immaculate, 1995.

McKitterick, Rosamond. Rome and The Invention of the Papacy. Cambridge: Cambridge University Press, 2020.

Messenger, Ruth Ellis. The Medieval Latin Hymn. Washington: Capital Press, 1953.

Nadolski, Bogusław. “Sekwencja [Sequence].” In Leksykon liturgii, ed. Bogusław Nadolski, 1457-1460. Poznań: Pallottinum, 2006.

Nowak, Monika. “Treść teologiczna obowiązkowych sekwencji mszalnych oraz ich zastosowanie w liturgii posoborowej [The theological content of the obligatory Mass sequences and their use in post-conciliar liturgy].” Anamnesis 57 (2009):52-69.

Russell, Jeffrey Burton. The Devil. Perceptions of Evil from Antiquity to Primitive Christianity. London: Cornell University Press, 1977.

Russell, Jeffrey Burton. Satan. The Early Christian Tradition. London: Cornell University Press, 1981.

Russell, Jeffrey Burton. The Prince of Darkness. Radical Evil and the Power of God in History. New York: Cornell University Press, 1988.

Strycharczuk, Agnieszka. “Adam ze Świętego Wiktora i jego dorobek poetycki [Adam of Saint Victor and his poetic output].” In Adam ze Świętego Wiktora, Sekwencje, transl. Tadeusz Gacia, Łukasz Libowski, Marta Helena Nowak, Agnieszka Strycharczuk, Adam Wilczyński, and Piotr Wilk, 20-34. Lublin: Wydawnictwo Academicon, 2023.

Zając, Roman. Przewodnik po niebie, piekle i ich mieszkańcach [A Guide to Heaven, Hell and their Inhabitants]. Kraków: Wydawnictwo M, 2014.

Ziemann, Eugeniusz. “Wiktoryni, Congregatio Victorina [Victorians, The Congregation of St Victor].” In Encyclopedia Katolicka, vol. 20, 583.