Znaczenie i rola kultury w nauczaniu Jana Pawła II w kontekście wybranych współczesnych jej ujęć

Jerzy Król

doi:10.18290/rkult24153.2

Data publikacji : 2024-10-18

Tom 15 Nr 3 (2024)

Znaczenie i rola kultury w nauczaniu Jana Pawła II w kontekście wybranych współczesnych jej ujęć

Jerzy Król

https://orcid.org/0009-0005-9942-0455

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult24153.2

Abstrakt

W niniejszym artykule przypomniano niektóre współczesne ujęcia i istotę kultury – jej rozumienie, aby właściwie odczytać myśl zawartą w nauczaniu Jana Pawła II dotyczącą jej rozumienia, znaczenia i roli. W tym celu przedstawiono niektóre opinie na jej temat oraz odniesienia historyczne. Starano się przedstawić myśl Jana Pawła II w odniesieniu do tych koncepcji, a zwłaszcza do nauczania Soboru Watykańskiego II i magisterium Kościoła. W tym kontekście podjęto rozważania na temat misji ewangelizacyjnej i edukacyjnej prowadzonej przez Kościół. Edukacja ta w swoich początkach związana jest z kulturą starożytnej Grecji i tradycją judeochrześcijańską. Zwrócono uwagę na wychowawczą moc greckiej paidei, a następnie przedstawiono specyfikę myśli Jana Pawła II odnoszącej się do roli i zadań kultury.

Słowa kluczowe:

kultura, paideia, wychowanie, ewangelizacja, wiara

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ajschylos. Siedmiu przeciw Tebom, tłum. Jan Kasprowicz. W Dzieła. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze, 1912.

Bajor, Wanda i Małgorzata Gruchoła. „Mit «ciemnego» średniowiecza we współczesnym dyskursie społecznym”. Roczniki Kulturoznawcze 11, nr 4 (2020): 71-116.

Buttiglione, Rocco. „Zadania świeckich w ewangelizacji kultury”. Życie katolickie 7-8 (1986): 114-122.

Carrier, Hervé. „Understanding Culture: The Ultimate Challenge of the World-Church?”. W The Church and Culture Since Vatican II: The Experience of North and Latin America, red. Joseph Gremillion, 13-30. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 1985.

Chłodna-Błach, Imelda. Od paidéi do kultury wysokiej. Filozoficzno-antropologiczne podstawy sporu o kulturę. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016.

Cox, Harvey. The Secular City. New York: The Macmillan Company, 1965.

Daszkiewicz, Wojciech. „Podstawowe rozumienie kultury – ujęcie filozoficzne”. Roczniki Kulturoznawcze 1 (2010): 43-64.

Dobrzeniecki, Marek. „Dlaczego Bóg objawił się tak późno”. https://contragentiles.pl/czytelnia /teizm-chrzescijanski/chrzescijanstwo-a-inne-religie/dlaczego-bog-objawil-sie-tak-pozno/. Dostęp: 24.05.2024.

Duquoc, Christian. Niejasności teologii sekularyzacji. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1975.

Gallagher, Michael Paul. Fede e cultura. Un rapporto cruciale e conflittuale. Cinisello Balsamo: Edizioni San Paolo, 1999.

Gubała, Wacław. „Rola kultury i nauki w świetle nauczania Jana Pawła II”. Homo Dei 53, nr 2 (1984): 100-106.

Jaeger, Werner. Paideia. Formowanie człowieka greckiego. Tłum. Marian Plezia i Henryk Bednarek. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2001.

Jan Paweł II. Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa, 28.06.2003. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 2003.

Jan Paweł II. „Comunicazione, universalità, senso di umanità sono i valori autentici di ogni autentica cultura, Incontro con il mondo della cultura, 12.04.1987”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. X, cz. 1, s. 1292-1299. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1987.

Jan Paweł II. „Crollano muri, si aprono frontiere ma permangono enormi barriere, Al Pontificio Consiglio per la Cultura, 12.01.1990”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XIII, cz. 1, s. 58-62. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1990.

Jan Paweł II. Encyklika Centesimus annus. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1991.

Jan Paweł II. „Fate maturare negli spiriti l’urgenza dell’incontro del Vangelo con le culture vive, Al Pontificio Consiglio per la cultura, 17.01.1987”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. X, cz. 1, s. 121-126. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1987.

Jan Paweł II. „La dottrina filosofica, teologica, etica e politica di san Tommaso, eredità da riapprofondire nel contesto culturale di oggi, Al IX Congresso tomistico, 29.09.1990”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XIII, cz. 2, s. 768-774. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1990.

Jan Paweł II. „La sfida che l’America deve affrontare oggi è quella di trovare la pienezza della libertà nella verità, L’omelia durante la solenne Celebrazione Eucaristica domenicale all’«Oriole Park at Camden Yards» – Baltimora, 8.10.1995”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XVIII, cz. 2, s. 782-789. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1995.

Jan Paweł II. „Le nuove sfide della dottrina sociale della Chiesa dopo i grandi cambiamenti nel Nord e nel Sud del mondo, Udienza: ai partecipanti alla Plenaria del Pontificio Consiglio «Iustitia et Pax», 12.11.1992”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XV, cz. 2, s. 545-548. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1992.

Jan Paweł II. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Kraków: Znak, 2005.

Jan Paweł II. „Posłanie do ks. George’a Coyne’a, dyrektora obserwatorium watykańskiego”. W: Zagadnienia Filozoficzne w Nauce, nr 12 (1990): 2-12.

Jan Paweł II. „Powołanie do życia Papieskiej Rady do spraw Kultury. List do Kardynała Sekretarza Stanu, 20.05.1982”. W Nauczanie Papieskie, t. V, cz. 1, 765-768. Pallottinum: Poznań, 1993.

Jan Paweł II. „Przemówienie na XXXIV Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, 2.10.1979”. W Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie. Rzym: Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, 1986.

Jan Paweł II. „Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy. Przemówienie z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 8.06.1997”. L’Osservatore Romano 1997, nr 7: 60.

Jan Paweł II. „Suscitare una nuova cultura dell’amore e della speranza ispirata alla Verità, Udienza alla Plenaria del pontificio consiglio della cultura, 10.01.1992”. W: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XV, cz. 1, s. 46-52. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1992.

Jan Paweł II. „Tra la Chiesa e la cultura è necessaria e urgente una «nuova alleanza», L’incontro con il mondo accademico e con gli intellettuali nella Cappella dell’Università – Vilnius, 5.09.1993”. W Insegnamenti di Giovanni Paolo II, t. XVI, cz. 2, 641-646. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1993.

Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie. Rzym: Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, 1986.

Jan Paweł II. „Wierność teologa Chrystusowi zakłada wierność Kościołowi i jego Magisterium. Przemówienie podczas spotkania z teologami, 1.11.1982”. W Nauczanie Papieskie, t. V, cz. 2, s. 661-662. Poznań: Pallottinum, 1996.

Kowalski, Adam. „Kultura chrześcijańska jako szansa dla świata”. Chrześcijanin w Świecie. Zeszyty ODiSS, nr 117 (1983): 39-50.

Król, Jerzy. „Kultura i jej związek z nawróceniem i wychowaniem człowieka”. W VI Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Sociálne posolstvo Jána Pavla II. pre dnešný svet 2013, Poprad, 21-22.03.2013, red. Anton Lisnik, Katarína Greňová, Marián Ambrozy, Iveta Framzenová, 417-430. Ružomberok: Verbum: 2013. https://www.prohuman.sk/files/ Zborn%C3%ADk_PJPII_2013.pdf. Dostęp: 05.06.2014.

Król, Jerzy. Ku nawróceniu. Jan Paweł II. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2005.

Król, Jerzy. Pedagogika nawrócenia i wychowania w nauczaniu Jana Pawła II. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2007.

Marrou, Henri-Irénée. Historia wychowania w starożytności. Tłum. Jan Stanisław Łoś. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969.

Miguens, Fernando. Fe y cultura en la enseñanza de Juan Pablo II. Madrid: Ediciones Palabra, 1994.

Nowak, Antoni J. „Sumienie miejscem doświadczenia miłości i grzechu”. W Homo meditans, t. 12: Miłość większa niż grzech, red. Antoni J. Nowak, Walerian Słomka, 89-112. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1996.

Paweł VI. Adhortacja apostolska Evangelii nuntiandi, 8.12.1975. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana, 1975.

Platon. Gorgiasz. Tłum. Władysław Witwicki. W Dialogi, t. 1. Kęty: Antyk, 1999.

Saint-Exupéry, Antoine de. Mały Książę. Tłum. Jan Szwykowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1971.

Sobór Watykański II. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 7.12.1965. W Sobór watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, red. S. Jaworski, 811-987. Poznań: Pallottinum, 1967.

Tondera, Adam. „Polemika Euzebiusza z Cezarei z Sossianusem Hieroklesem na temat porównania Apoloniusza z Tiany i Chrystusa jako reprezentantów kultury pogańskiej i chrześcijańskiej”. Vox Patrum 64 (2015): 491-502.

Życiński, Józef. „Wiara chrześcijańska w dialogu z kulturą współczesną według Jana Pawła II”. ETHOS, nr 1-2 (41-42) (1998): 133-146.