Autografy Aleksandra Brücknera w zbiorach Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka

Eugen Gorb

doi:10.18290/rkult24154.6

Data publikacji : 2024-12-30

Tom 15 Nr 4 (2024)

Autografy Aleksandra Brücknera w zbiorach Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka

Eugen Gorb

https://orcid.org/0000-0002-9782-9194

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult24154.6

Abstrakt

Problem opracowania i opublikowania spuścizny epistolarnej jednego z twórców europejskiej slawistyki Aleksandra Brücknera jest jednym z kluczowych zadań na drodze do stworzenia kompleksowej biografii intelektualnej historyka kultury. Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza kilku listów Aleksandra Brücknera przechowywanych w zbiorach rękopiśmiennych Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki. Ukrainy im. Wasyla Stefanyka, które wcześniej nie były znane szerokiej publiczności. Te zabytki epistolarne ilustrują dwa zupełnie różne obszary zainteresowań berlińskiego slawisty – jego komunikację z innymi naukowcami i relacje z wybitnymi przedstawicielami inteligencji artystycznej.

Unikatowym źródłem jest list Brücknera do lwowskiej poetki Maryli Wolskiej, który stanowi rzadki przykład ilustracji preferencji literackich polsko-niemieckiego slawisty. W artykule prześledzono całą drogę recepcji twórczości Wolskiej przez Brücknera – od komplementarnych wypowiedzi w tekście listu po obszerną recenzję we wpływowej lwowskiej gazecie. Dwa listy Brücknera do etnografa Jana Karłowicza ukazują wspólne wysiłki obu uczonych na polu badań nad folklorystycznym dziedzictwem narodów bałtyckich, aktualizacji kwestii odrębności kulturowej Kaszubów oraz potrzeby pogłębionych badań nad zabytkami literackimi w języku kaszubskim i ich popularyzacji.

Publikacja stanowi pośredni etap w badaniach nad spuścizną epistolarną Aleksandra Brücknera, przechowywaną w Dziale Rękopisów Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki. Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Podjęto próbę fizycznego opisu dokumentów, ustalenia daty i miejsca ich powstania, analizy ich treści oraz włączenia tych źródeł epistolarnych w ogólny kontekst biografii intelektualnej Aleksandra Brücknera oraz częściowo Jana Karłowicza i Maryli Wolskiej. Autor podkreśla szerokie perspektywy dalszego rozwoju tematu, polegające na publikowaniu listów Brücknera z odpowiednim komentarzem naukowym w ramach szerszych tematycznie zbiorów listów przedstawicieli europejskiej inteligencji naukowej i twórczej, którzy byli w jakiś sposób związani z ziemiami ukraińskimi.

Słowa kluczowe:

Aleksander Brückner, Jan Karłowicz, Maryla Wolska, źródła epistolarne, ego-dokumenty, dialog międzykulturowy, komunikacja naukowa

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Berbelicki, Władysław. „Listy Aleksandra Brücknera do Stanisława Kota”. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej XXXVII (1987): 163-217.

Brückner, Aleksander. „Miklosich Fr.: Etymologisches Wörterbuch der slavischen Sprachen. Wien. 1886”. Archiv für slavische Philologie XI (1888): 112-143.

Brückner, Aleksander. „Z czasów bajecznych”. Słowo Polskie 24 grudnia (1907): 4.

Derdowski, Hieronim. O panu Czorlińscim co do Pucka po sece jachoł. Toruń: J. Buszczyński, 1880.

Fedorovič, Irena. „Korespondencja Jana Karłowicza z polskimi i litewskimi literatami oraz działaczami kulturalnymi”. Slavistica Vilnensis 57 (2) (2012): 197-210.

Karłowicz, Jan. Podania i bajki ludowe zebrane na Litwie. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1887.

Kmiecik, Zenon. „Kraj” za czasów redaktorstwa Erazma Piltza. Warszawa: Państwowe Wydawn. Naukowe, 1969.

Kośny, Witold. „Aleksander Brückners patriotische Mobilmachung 1914-1918”. Zeitschrift für Slawistik 60 (4) (2015): 513-531.

Miklosich, Franz von. Etymologisches Wörterbuch der slavischen Sprachen. Wien: W. Braumüller, 1886.

Pobłocki, Gustaw. Słownik kaszubski z dodatkiem idyotyzmów chełmińskich i kociewskich. Chełmno: drukiem W. Fiałka, 1887.

Rak, Maciej. „Krakowskie listy Jana Baudouina de Courtenay do Jana Karłowicza z 1894 r.” LingVaria 2 (30) (2020): 221-244.

Rak, Maciej. „Listy Jana Baudouina de Courtenay do Jana Karłowicza z lat 1895-1903”. Prace Filologiczne 78 (2023): 297-337.

Rak, Maciej. „Listy Jana Karłowicza do Seweryna Udzieli z lat 1888-1900”. LingVaria 1 (2012): 151-165.

Rembiszewska, Dorota Krystyna. „Sprawy uczonego ziemianina – listy Zygmunta Glogera do Jana Karłowicza”. W Naukowe i literackie światy Zygmunta Glogera. Studia, red. Jarosław Ławski, Patryk Suchodolski, Łukasz Zabielski, 135-146, Białystok: Wydawnictwo PRYMAT, 2022.

Skarżyński, Mirosław. „Czterdzieści listów Aleksandra Brücknera do Hieronima Łopacińskiego”. Slavia Occidentalis 28/29 (1971): 273-297.

Starnawski, Jerzy. „Aleksander Brückner w świetle korespondencji”. Ruch Literacki XI (2) (1970): 99-103.

Starnawski, Jerzy. „Projektowana „pielgrzymka” Aleksandra Brücknera do Częstochowy”. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie; Filologia Polska: Językoznawstwo 3 (1996): 209-213.

Wisłocki, Władysław Tadeusz. Bibljografia prac Aleksandra Brücknera. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1928.

Wolska, Maryla. Swanta: baśń o prawdzie. Lwów: K. Altenberg, 1907.

Гуменюк Євген, Бабʼяк Петро, та Дзьобан Олександр. Особисті архівні фонди відділу рукописів: Анотований покажчик. Львів, 1977.

Фонд 58 (Papiery Jana Karłowicza). Львівська національна наукова бібліотека України ім. В. Стефаника, Львів, Україна.

Фонд 76 (Zbiór rękopisów i archiwium Pawlikowskich). Львівська національна наукова бібліотека України ім. В. Стефаника, Львів, Україна.