Portret polskich superbohaterów w obrazie Jana Komasy Miasto 44

Joanna Sosnowska

doi:10.18290/rkult23144.7

Data publikacji : 2023-12-29

Tom 14 Nr 4 (2023)

Portret polskich superbohaterów w obrazie Jana Komasy Miasto 44

Joanna Sosnowska

https://orcid.org/0000-0001-8057-8571

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult23144.7

Abstrakt

Artykuł przestawia problematykę portretu filmowego jako elementu konstrukcji dzieła filmowego i kreacji bohatera. Kolejne dziedziny sztuki, w ramach których rozwija się portret, oferują nowe środki i możliwości opowiadania o postaci (bohaterze). Silnym elementem tworzącym konstrukt dzieła filmowego jest portret zarówno w wymiarze formalnym, jak I psychologicznym. Podjęte badania łączą analizę portretu filmowego ze współczesną tendencją gatunkową w kinematografii, jakim jest kino komiksowe i superbohaterskie. Jan Komasa stworzył nowoczesny, eklektyczny obraz wydarzeń historycznych w filmie Miasto 44 o Powstaniu Warszawskim, łącząc konwencję filmów o superbohaterach z opowieścią historyczną, odtwarzającą autentyczne wydarzenia II wojny światowej. Poprzez analizę elementów sztuk plastycznych (m.in. kompozycji, kolorystyki, perspektywy, stosunkach światła i cienia) oraz elementów filmowych (takich jak muzyka i dźwięk, ruch, montaż i zastosowanie efektów specjalnych) udało się ukazać inspiracje kinem superbohaterskim oraz wskazać na możliwości portretu w oddawaniu psychicznych i fizycznych cech bohaterów.

Słowa kluczowe:

portret, film historyczny, film komiksowy, film superbohaterski, bohater

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

„39. FFG. Rozmowa z Janem Komasą. Rozmawia Kalina Cybulska”, Polski Instytut Sztuki Filmowej. Dostęp 2.06.2022. https://www.youtube.com/watch?v=1Wg3_jhzz8I .

Altman, Rick. Gatunki filmowe. Przeł. Maria Zawadzka-Strączek Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.

Altmann, Lothar. ed., Leksykon malarstwa i grafiki. Przeł. Agnieszka Gadzała, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2012.

Berelson, Bernard. Content analysis in communication research. New York: Free Press, 1952.

Burzyński, Roman. Portret fotograficzny, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1985.

Campbell, Joseph. Bohater o tysiącu twarzy. Przeł. Andrzej Jankowski Warszawa: Zysk i S-ka, 1997.

Czartoryska, Urszula. „O fotografiach Stanisława Ignacego Witkiewicza”. W Co robić po kubizmie. Studia o sztuce europejskiej. red. Jerzy Malinowski. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1983.

Czyżak, Krzysztof. „Rozwój filmowych adaptacji komiksów – „kino superbohaterskie” jako gatunek.” Images nr 28(37) (2021): 338-348.

Devereux, Eoin. Understanding the Media. Los Angeles–London–New Delhi–Singapore: Sage, 2007.

Haake, Paweł Michał. Portret w malarstwie polskim u progu nowoczesności. Kraków: Avalon, 2008.

Jeffries, Dru. Comic Book Film Style. Austin: University of Texas Press, 2017.

Jędryczko, Małgorzata. red., Sztuka świata, t. 18, Słownik terminów L-Ż. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013.

Krippendorff, Klaus. Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage, 2004.

Kubalska-Sulkiewicz, Krystyna, Monika Bielska-Łach i Anna Manteuffel-Szarota, red., Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.

Lellis, George. „Portret w filmie, wideo i internecie”. Kwartalnik Filmowy 35-36 (2001): 135–136.

Lewandowska, Zuzanna. „Ponowoczesna wizja Powstania Warszawskiego w filmie Jana Komasy Miasto 44”. Images nr 26 (2015): 95–106.

Maciejewska, Marta. „Młoda Polska. O filmach Jana Komasy”. Ekrany 2 (2020): (bez paginacji). Dostęp 6.06.2022, http://ekrany.org.pl/kino_wspolczesne/mloda-polska-o-filmach-jana-komasy/.

Michalczyk, Stanisław. „Uwagi o analizie zawartości mediów”. Rocznik Prasoznawczy 3 (2009): 95–109.

Michałkowa, Janina. Mistrzowie portretu niderlandzkiego XVII w. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1958.

Mrozowski, Maciej. „Bohater naszych czasów”. Kultura Popularna 3 (2009): 77–83.

Neuendorf, Kimberly A. The Content Analysis Guidebook. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage, 2017.

Nowicki, Wojciech. Dno oka. Eseje o fotografii, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2010.

Pisarek, Walery. Analiza zawartości prasy. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych,1983.

Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 2004.

Płażewski, Jerzy. Język filmu, Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 2008.

Pontremoli, Edourad. Nadmiar widzialnego, Fenomenologiczna interpretacja fotogeniczności, Przeł. Marian Leon Kalinowski, Gdańsk: słowo/obraz, terytoria, 2006.

Sontag, Susan. O fotografii. Przeł. Sławomir Magala. Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2017.

Staszczyszyn, Bartosz. „‘Miasto 44’, reż. Jan Komasa”. Dostęp 8.06.022. https://culture.pl/pl/dzielo/miasto-44-rez-jan-komasa.

Witz, Ignacy. Portret w malarstwie. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1970.

Wolski, Michał. „Kino przerysowane. Strategie przenoszenia komiksów na ekran na przykładzie filmów firmy Marvel Studios.”. W: Bękarty X muzy: Filmowe adaptacje materiałów nieliterackich. red. Przemysław Dudziński, Robert Dudziński i Kamila Kowalczyk, 11-28. Wrocław: Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej Trickster, 2015.

Wróblewski, Janusz. „Jan Komasa: W ‘Bożym Ciele’ kłamca wydobywa z ludzi prawdę”. Polityka, 41 (2019): (bez paginacji). Dostęp 8.06. 2022, https://www.polityka.pl/tygodnik polityka/ kultura/1927100,1,jan-komasa-w-bozym-ciele-klamca-wydobywa-z-ludzi-prawde.read.

Zarębski, Konrad J. „Jan Komasa”. Dostęp 2.06.2022, https://culture.pl/pl/tworca/jan-komasa.

Zuffi, Stefano. ed., Historia portretu. Przez sztukę do wieczności. Przeł. Hanna Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2001.

Żaglewski, Tomasz. Kinowe uniwersum superbohaterów. Analiza współczesnego filmu komiksowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.