Edukacja historyczno-kulturalna i regionalna w XX-wiecznych powieściach o Sebastianie Fabianie Klonowicu

Adrian Uljasz

doi:10.18290/rkult23144.2

Published : 2023-12-29

Vol. 14 No. 4 (2023)

Historical, Cultural, and Regional Education in the 20th-Century Novels about Sebastian Fabian Klonowic

Adrian Uljasz

https://orcid.org/0000-0003-3831-4585

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult23144.2

Abstract

The subject of the article are three novels about an outstanding Polish poet of the Renaissance and a burgher from Lublin — Sebastian Fabian Klonowic (ca. 1545–1602). Klonowic wrote and published poetry in two languages — Latin and Polish. The books by Lucyna Sieciechowiczowa, Moralista i waganci [Moralist and Wagants] (1958) and Za Krakowską Bramą [Behind the Krakowska Gate] (1960) were published with children and young people as recipients in mind. Biographical novel Żywot szczęśliwy Sebastiana Klonowica [The Happy Life of Sebastian Klonowic] by Danuta Bieńkowska (1965) is aimed at youth and adult readers. The article concerns the mentioned works and their edition as examples of the transmission of historical and cultural education — regional (Lublin and Zamość themes) and at the same time nationwide education in literature.

Keywords:

Klonowic Sebastian Fabian (ca.1545–1602), literature for children and youth from 1945 history, Polish historical novel from 1945 history, historical and cultural education, regional education

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

A.Z.C. [Aniela Zagórska-Czarnecka]. „O żywocie szczęśliwym”. Kurier Lubelski 26 (1965): 2.

Bieńkowska, Danuta. Żywot szczęśliwy Sebastiana Klonowica, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1965.

Dacht, Andrzej. „Klonowicz i waganci”. Odra 7 (1959): 9.

Detmerski, Józef. „Nowe szczegóły do życiorysu Klonowicza”. Ateneum 3 (1882): 473–518.

Dorosz, Beata. „Bieńkowska Danuta 1920–1992”. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, red. Jadwiga Czachowska i Alicja Szałagan. T. 1: A-B, 155–159. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1994.

[Duchińska, Seweryna (Seweryna Pruszakowa)]. „Sebastian Klonowicz”. Biblioteka Warszawska 4 (1855): 81–113.

Grychowski, August [błędnie zapisany jako A. Krychowski]. „Losy Klonowica jako temat literacki”. Kamena 10 (1961): 5.

Grychowski, August. Lublin i Lubelszczyzna w życiu i twórczości pisarzy polskich, od średniowiecza do 1968 roku. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1974.

Grychowski, August. Lublin w życiu i twórczości pisarzy polskich od średniowiecza do roku 1918. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1965.

Jelicz, Antonina. „Życie codzienne w siedemnastowiecznym mieście”, Nowe Książki 17 (1960): 1054.

J.T. „L. Sieciechowiczowa, ‘Za Krakowską Bramą’, Warszawa 1960. Nasza Księgarnia, s. 369”. Mówią Wieki 11 (1960): 42.

J.T. [Jan Tynecki]. „Próba legendy Klonowica”. Odgłosy 15 (1965): 7.

Karpiński, Adam. „Sebastian Fabian Klonowic — pisarz z przełomu epok”. W: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. Barbara Otwinowska i Janusz Pelc, 127–143. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN. 1984.

Kozarynowa, Zofia. „Powieść o Sebastianie Klonowicu”. Wiadomości (Londyn) 32 (1967): 4.

Kruk-Siwiec, Justyna. „Obrońcy i ciemiężyciele, czyli o dualistycznym modelu historii chłopów (i niektórych jego niedostatkach z perspektywy historii literatury)”. Terminus 1 (2019): 41–65.

Kuliczkowska, Krystyna. „Moralista i waganci”. Nowe Książki 18 (1958): 1125.

Łempicki, Stanisław. „Działalność Jana Zamoyskiego na polu szkolnictwa 1573–1605”. W: Stanisław Łempicki. Mecenat wielkiego kanclerza. Studia o Janie Zamoyskim. Wyboru dokonał i wstępem poprzedził Stanisław Grzybowski, [37]–[349]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980.

Łempicki, Stanisław. „Polski Medyceusz XVI wieku”. W: Stanisław Łempicki. Mecenat wielkiego kanclerza. Studia o Janie Zamoyskim. Wyboru dokonał i wstępem poprzedził Stanisław Grzybowski, 490–574. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980.

Marzęcka, Barbara. „Sieciechowiczowa Lucyna 1909–1986”. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, red. Jadwiga Czachowska i Alicja Szałagan. T. 7: R-Sta, 245–246.Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2001.

Nawrocki, Witold. „Żywot nie bardzo szczęśliwy”. Kultura 20 (1965): 9.

Ocieczek, Renarda. „Moralista mieszczański XVI wieku — Sebastian Fabian Klonowicz”. W: Pisarze staropolscy. Sylwetki. T. 2, red. Stanisław Grzeszczuk, 391–429. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1997.

Ocieczek, Renarda. „Sebastian Fabian Klonowic — poeta epoki Odrodzenia”. Kielce: Wydawnictwo Schumacher, 1993.

Prucnal, Dariusz. „Szpital przy kościele p.w. Ducha Świętego w Lublinie w latach 1419–1655”. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2005.

Pytlos, Barbara, i Małgorzata Gwadera. „Przemiany powieści historycznej dla młodzieży w latach 1945–1989”.W: Literatura dla dzieci i młodzieży. T. 4, red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz i Katarzyna Tałuć, 98–115. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014.

Rapacki, Wincenty. Acernus (Fabian Klonowicz). Dramat w czterech aktach z prologiem. Warszawa: B. Cassius, 1879.

Sieciechowiczowa, Lucyna. Moralista i waganci. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Literatury Dziecięcej Nasza Księgarnia, 1958.

Sieciechowiczowa, Lucyna. Za Krakowską Bramą. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, 1960.

Skotnicka, Gertruda. Barwy przeszłości. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży 1939–1989. Gdańsk: Słowo, Obraz, Terytoria, 2008.

Skotnicka, Gertruda. „Danuty Bieńkowskiej droga literacka droga do dzieci i młodzieży”. Studia o Sztuce dla Dziecka 7 (1993): 26–31.

Skotnicka, Gertruda. „Sieciechowiczowa Lucyna”. W: Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Pisarze. Serie. Książki. Ilustratorzy. Nagrody, red. Krystyna Kuliczkowska i Barbara Tylicka, 315. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984.

Stankowa, Maria. „O Sebastianie Klonowicu prawda i legenda”. Kalendarz Lubelski na rok 1974 74 (po wznowieniu 17) (1974): 85–89.

Stankowa, Maria. „Sebastian Klonowic (Klonowicz). Pisarz i rajca miasta Lublina 1573–1602 (karta z dziejów ksiąg miejskich lubelskich)”. Archeion 46 (1967): [93]–109.

Surowiec, Kazimierz. Powieści historyczne dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1980. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, 1987.

Syrokomla, Władysław. Zgon Acerna. Chwila z XVII wieku. Lwów: Księgarnia Polska A.D. Bartoszewicza i M. Biernackiego, [1880].

Teresińska, Izabella. „Klonowic Sebastian Fabian ok. 1545–1602”. W: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, red. Wiesława Albrecht-Szymanowska, Roman Loth i Jarosław Maciejewski. T. 2: I-Me, 24–26. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2001.

Tylicka, Barbara. „Bieńkowska Danuta”. W: Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Pisarze. Książki. Serie. Ilustratorzy. Nagrody, red. Krystyna Kuliczkowska i Barbara Tylicka, 40–41. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984.

Uljasz, Adrian. Hieronim Łopaciński 1860–1906. Człowiek, dzieło, pamięć. Lublin: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego, 2006.

Uljasz, Adrian. „Miasto rodzinne pisarza jako temat i miejsce wydarzeń w literaturze dla dzieci. Lublin w twórczości Janiny Porazińskiej i Józefa Czechowicza”. Rocznik Bibliologiczno- Prasoznawczy 8/19 (2016): 273–294.

Wiśniewska, Halina. „Kalendarium życia i twórczości Sebastiana Fabiana Klonowica”. Pamiętnik Literacki 3 (1983): 241–272.

Wiśniewska, Halina. Renesansowe życie i dzieło Sebastiana Fabiana Klonowica. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1985.

Wiśniewska, Halina. Sebastian Fabian Klonowic. Urzędnik i poeta królewskiego miasta Lublina (materiały źródłowe: 1570–1603). Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010.

Zachariasiewicz, Jan. „Sebastian Klonowicz”. W: Jan Zachariasiewicz. Dwaj lutniści. Obrazki z naszej przeszłości, 113–218. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1857.

Zieliński, Władysław Kornel. Flisacy. Warszawa: Księgarnia Teodora Paprockiego i Spółki, 1883.

Zieliński, Władysław Kornel. Z życia poety (Sebastian Klonowicz). Szkic powieściowy na tle epoki. Lwów: Księgarnia K. Łukasiewicza, 1882.