Miłość, wiara i inne cnoty w Speculum simplicium animarum Małgorzaty Porete

Małgorzata Kowalewska-Harasymiuk

doi:10.18290/rkult23144.1

Data publikacji : 2023-12-29

Tom 14 Nr 4 (2023)

Miłość, wiara i inne cnoty w Speculum simplicium animarum Małgorzaty Porete

Małgorzata Kowalewska-Harasymiuk

https://orcid.org/0000-0002-2691-1318

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult23144.1

Abstrakt

Małgorzata Porete jest jedną z ciekawszych kobiecych postaci średniowiecza. Jest autorką dzieła zatytułowanego Speculum simplicium animarum, którego głównym tematem jest wewnętrzny rozwój duszy ludzkiej, prowadzący od stanu powołania jej przez Boga do stanu doskonałości, który dla Małgorzaty oznacza całkowite wyrzeczenie się samego siebie oraz własnej woli, poddanie się działaniu Boga, który prowadzi duszę człowieka do stanu doskonałości drogą, na której występują określone etapy wzrostu. Dzieło to jest, według jego Autorki, pochodzenia nadprzyrodzonego, zostało jej bowiem podyktowane przez samego Boga. Dzieło jest spisane w formie dialogu, w którym biorą udział między innymi Dusza, Rozum, Miłość, Prawda oraz inne „osoby”, jak na przykład spersonifikowane stany psychiczne oraz Osoby Trójcy Świętej. W artykule przedstawiam zarys poglądów Małgorzaty Porete na temat podstawowych, według niej, cnót Miłości i Wiary oraz ich relacji do pozostałych cnót. Miłość i wiara to dwie siły, które umożliwiają poznanie, ponieważ Małgorzata odrzuca zarówno wartość poznania na drodze przyrodzonej, jak i wartość szkolnego kształcenia. Miłość jest źródłem wiedzy o prawdziwie istotnych sprawach, a prowadzi ona do wiary, która sama wystarcza do zbawienia doskonałej, wyzwolonej z tyranii zakazów i nakazów duszy, która wyrzeka się całkowicie własnej woli i staje się zdolna do oddania się Bogu.

Słowa kluczowe:

Małgorzata Porete, średniowiecze, mistyka, miłość, wiara, cnoty, dialog, dusza

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Baatz, Ursula. „Małgorzata Porete”. W: Heretycy. Panorama dziejów myśli kacerskiej i ruchu dysydenckiego w chrześcijaństwie, red Adolf Holl. Tłum. pol. Elżbieta Ptaszyńska-Dutkiewicz. 51-53. Biblioteka Club Voltaire. Gdynia: Uraeus, 1997

Curtius, Ernst Robert. Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Tłum. Andrzej Borowski, Kraków: Universitas, 1997.

Dagens, Jean. „Le Miroir des simples âmes et Marguerite de Navarre. W: La mystique rhenane. Colloque de Strasbourg 16-19 mai 1061. Centre de recherches d’histoire des religions (Strasbourg), 81–89. Paris : Presses Universitaires de France, 1963.

Dronke, Peter. Women Writers of the Middle Ages, Cambridge: Cambridge University Press, 1996.

Field, Sean L. „The Maester and Marguerite: Godfrey of Fontaines’ praise of The Mirror of Simple Souls”. Journal of Medieval History 35, no. 2 (2009): 136–149.

Greven, Joseph. Die Anfänge der Beginen. Ein Beitrag zur Geschichte der Volksfrömmigkeit und des Ordenswesens im Hochmittelalter. Münster: Aschendorff 1912.

Heid, Ulrich. „Studien zu Marguerite Porete und ihrem Miroir des simples âmes”. W: Frauenmystik im Mittelalter, red. Peter Dinzelbacher i Dieter R. Bauer, 185–214. Ostfildern: Schwabenverlag, 1985,

Kowalewska, Małgorzata. „Śmierć duszy w Speculum simplicium animarum Małgorzaty Porete”. W: Problemy współczesnej tanatologii. T. X, red. Jacek Kolbuszewski, 251–257. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 2006.

Kowalski, Jacek. „Średniowiecze”. W: Anna Loba, Jacek Kowalski i Jan Prokop. Dzieje kultury francuskiej. Dzieje Kultur. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

Mommaers, Paul. „La transformation d’amour selon Marguerite Porete”. Ons geestelijk erf 65 (1991): 89–107

Nikliborcowa, Anna. Literatura Francji feudalnej, W: Dzieje literatur europejskich. T. 1, red. Władysław Floryan, 594 i 1219-1220. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1997.

Orcibal, Jean. „Le «Miroir des simples âmes» et la «secte» du Libre Espirt”. Revue de l’histoire des religions 8 (1969) : 35–60.

Pereira, Michaela. „Margherita Porete nello specchio degli studi recenti”. Mediaevistik 11 (1988) : 71–96

Perkams, Matthias. „The origins of the Trinitarian attributes potential, sapiential, benignitas”. Archa Verbi 1 (2005: 23–39).

Ruh, Kurt. „Beginenmystik. Hadewijch, Mechtild von Magdeburg, Marguerite Porete”. Zeitschrift fȕr deutsches Altertum und deutsche Literatur 106 (1977): 265–277.

Ruh, Kurt. „Le Moiror des simples âmes der Marguerite Porete”. Verbum et Signum. Beiträge zur mediävistischen Bedeutungsforschung. Festschrift für Friedrich Ohly. T. II, 365–387. München: Wilhelm Fink, 1975.

Ruh, Kurt. „Transzendenzerfarung im ‘Miroir des simples âmes’ der Marguerite Porete”, W: Religiöse Erfahrung Christlische Positionen im Wandel der Geschichte, red. Walter Haug i Dietmar Mieth, 189–203. München: Brill, 1992.

Sakowska, Małgorzata. „Autorka na stosie, Marguerite Porete (zm. 1310I i jej Zwierciadło prostych dusz unicestwionych, które pozostają w pragnieniu i pożądaniu miłości”. W: Niebezpieczeństwo w literaturze dawnej, red. Anna Loba i Mirosław Loba, 27–34. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2007.

Sargent, Michael G. „The annihilation of Marguerite Porete”. Viator 28 (1997): 253–279.

Schweitzer, Franz-Josef. „Von Marguerute von Porete (zm. 1310) bis Mme Guyon (zm1717). Frauenmystik im Konflikt mit der Kirche”, 256–274. W: Frauenmystik im Mittelalter, red. Peter Dinzelbacher i Dieter R. Bauer. Ostfildern bei Stuttgart: Schwabenverlag, 1985.

Strzelczyk, Jerzy. Pióro w wątłych dłoniach. O twórczości kobiet w dawnych wiekach. T. II. Warszawa: DiG, 2009.

Verdeyen, Paul. „Le procès d’inquisition contre Marguerite Porete et Guiard de Cressonessart (1309-1310)”. Revue d’histoire ecclésiastique 81 (1986): 47–94

Zarębski, Rafał. „Z problematyki badań nad językiem polskich przekładów „Historii Aleksandra Wielkiego”. Forum Lingwistyczne nr 5 (2018): 39–51. https://journals.us.edu.pl/index.php/ FL/article/view/7423/. Pobierz (pobrane 18.06.2023): Artykuł w wersji pełnej-11156-1-10-20181218.pdf.